เมื่อวันที่ 29 มีนาคม ณ หอประชุมแห่งชาติสิริกิตได้มีกิจกรรมบนเวทีให้ รศ.ดร.ตรีศิลป์ บุญขจร ผู้ดำเนินรายการ (ตรงกลาง) โดยมีคุณ คุณนิรันศักดิ์ บุญจันทร์ ผู้เขียนวรรณกรรมแนว วิทยาศาสตร์เรื่องสั้น “คำวิงวอนของมนุษย์สยชาติ” (ซ้ายมือ) กับ ดร.สรณรัชฏ์ กาญจนวณิช นักนิเวศวิทยา (ขวามมือ) เป็นผู้ร่วมอภิปราย จัดอภิปรายในหัวข้อ”จะทำอย่างไร เมื่อลมหายใจเปื้อนฝุ่น”
โดย ดร.สรณรัชฏ์ กาญจนวณิช ได้กล่าวถึงที่มาของฝุ่นละอองที่เกิดขึ้นในประเทศไทยมีที่มาจากดีเซลบ้านเรายังไม่ได้มาตรฐาน ยิ่งมาตรฐานสูงต้องมีวิธีการกลั่นที่ดี เพราะสิ่งเหล่านี้ยิ่งทำให้เกิดปัญหาหมอกควันมันสะสมมากขึ้น อีกประการหนึ่งก็คือในพื้นที่ปริมณฑล ไม่ว่าจะเป็นสมุทรปราการ สมุทรสงคราม สมุทรสาครนี้นั้นอุดมสมบูรณ์ไปด้วยโรงงานขนาดเล็ก และซึ่งโรงงานพวกนี้นั้นมักจะหลุดรอดกรรมวิธีการป้องกันปัญญาเรื่องการปล่อยอากาศเสียออกมา จังหวัดสมุทรปราการมีปัญหาค่า PM2.5 สูงมาก อันนี้คือปัญหาที่เกิดขึ้นในพื้นที่กรุงเทพมหานคร ถามว่าตอนนี้ดีขึ้นไหมตอนนี้ดีขึ้น เพราะอากาศร้อนเราได้ลมทะเลช่วยพัด แต่วันนี้ต้องส่งใจไปช่วยคนทางเหนือ
ค่า PM2.5 ในกรุงเทพฯ เคยขึ้นสูงสุดไม่เกิน 100AQI ค่าอากาศโดยเฉลี่ยแล้วไม่เกิน 200 แต่วันนี้เชียงใหม่ทำลายค่าสถิติโลกค่า AQI บางวันขึ้นไป 600 ค่าเฉลี่ยตอนนี้ 300-400 มากว่า 2 เดือนแล้วมันสูงกว่ากรุงเทพมากแต่ปัญหาเงื่อนไขการเกิดต่างกันโดยสิ้นเชิง ปัจจุบันปัญหาของภาคเหนือเกิดขึ้นทุกๆปี อันดับแรกเกิดจากการเผาไม่ว่าจะเป็นการเผาข้าวโพดหน้าแล้งการจุดไฟเผาป่าเพื่อให้เกิดหญ้าเลี้ยงสัตว์ การจุดไฟเผาป่าเพื่อให้เห็ดเผาะเป็นเห็ดที่มีราคาแพงมากอันนี้คือสมัยก่อน ตอนนี้ปัญหาใหญ่คือการเพิ่มพื้นที่ปลูกข้าวโพดกับพื้นที่ปลูกอ้อยขึ้นอย่างมหาศาลในจังหวัดภาคเหนือและทั่วประเทศ เพราะประเทศไทยเป็นเเหล่งผลิตอาหารสัตว์อันดับ 1ของโลกในขณะเดียวกันก็เป็นแหล่งผลิตเนื้อสัตว์อันดับต้นๆของโลก ซึ่งหมายถึงไก่หมายถึงหมูสัตร์เหล่านี้ต้องการอาหารซึ่งส่วนใหญ่ทำมาจากข้าวโพดที่ผ่านมาประเทศไทยผลิตข้าวโพดไม่พอในการทำอาหารสัตว์ ที่ผ่านมามีรัฐบาลหลายชุดส่งเสริมให้มีการเพิ่มพื้นที่ในการผลิตข้าวโพดโดยเฉพาะในช่วง 10 ปีที่ผ่านมาพื้นที่ปลูกข้าวโพดเพิ่มขึ้นอย่างรวดเร็วเมื่อพื้นที่เพิ่มขึ้นอย่างรวดเรวปัญหาที่ตามมาคือเมื่อถึงช่วงเวลาเก็บเกี่ยวหลังเก็บเกี่ยวคือการเผาเพื่อที่จะเครียพื้นที่ไว้สำหรับการเพาะปลูกครั้งต่อไป ซึ้งเป็นวิธีที่ประหยัดและรวดเร็วที่สุด เพราะฉะนั้นไม่แปลกที่จะเกิดปัญหาหมอกควัน แล้วทำไมถึงเห็นพื้นที่ที่แดงอยู่ในพื้นที่ป่าส่วนนึงเกิดจากการลักรอบเผาไม้ทำลายป่าเพื่อเพิ่มพื้นที่การเกษตร และนอกจากนี้รัฐบาลไทยยังจับมือร่วมกับรัฐบาลประเทศเพื่อนบ้านส่งเสริมการปลูกข้าวโพด ไม่ว่าจะเป็น ไทย ลาว เขมรและไทยใหญ่ที่ปลูกข้าวโพดนับล้านไร่เพื่อส่งข้าวโพดไปเป็นอาหารสัตว์ที่ประเทศจีน ประเทศไทยโชคร้ายที่ทางเหนือจังหวัดเชียงใหม่ยังคงอากาศหนาว เกิดความกดอากาศสูงกดทับ บวกกับภาคเชียงใหม่มีภูมิภาคเป็นแอ่งกระทะ ทำให้อากาศควันไม่สามารถจะลอย ประกอบกับไม่มีลมทะเลพัดทำให้มีสภาพแบบปัจจุบัน
คุณหมอที่เชียงใหม่ได้บอกกับ ดร.สรณรัชฏ์ กาญจนวณิชว่า PM2.5 ร้ายยังไง หากสูด PM2.5 เข้าไป 1ชม.เท่ากับคุณสูบบุหรี่ 1 มวน และถ้าวันนึงเราสูด PM2.5 เกินมาตรฐานต้องต่ำกว่า 25 ซึ่งปัจจุบันค่าเกิน 200 แล้วนั้น เป็นเวลา 24 ชม.จะเท่ากับเราสูบบุหรี่ 1ซอง เป็นเวลา 2 เดือนติดต่อกัน PM2.5 ไม่ได้ทำให้เกิดมะเร็งหรือโรคหัวใจได้ทันที แต่จะเกิดการสะสมในระยะยาวจนทำให้เกิดโรคเหล่านี้
คุณนิรันศักดิ์ บุญจันทร์ ผู้เขียนวรรณกรรมเรื่องสั้น คำวิงวอนของมนุษย์สยชาติ เขียนเมื่อปี 2536 และได้รับรางวัลสัปดาห์หนังสือแห่งชาติ เมื่อประมาณ 26 ปีที่ผ่านมา เป็นแนววิทยาศาสตร์ ที่เล่าถึงสภาพของเมืองที่อากาศเป็นพิษซึ่งหากสะสมในร่างกายจำนวนมากจะทำให้เกิดโรคมะเร็ง ซึ่งทางรอดของคนในเมืองคือต้องมีถังออกซิเจนส่วนตัว นิยายเรื่องนี้มาจากเมื่อ 26 ปีที่แล้วทีบรรยายถึงโลกอณาคต ที่ตอนนั้นผู้คนในประเทศไทยยังคงไม่สนใจสิ่งแวดล้อม ในอดีตเรื่องพวกนี้ถูกจำกัดไว้ในคำว่าเพ้อฝัน แต่ปัจจุบันมันยิ่งเข้าใกล้ยุคสมัยดั่งที่เขียนไว้ 26 ปีที่แล้ว
โดย ดร.สรณรัชฏ์ กาญจนวณิช แนะนำว่าใครที่มีโทรศัพท์สมาร์ทโฟนให้ ดาวน์โหลดแอพ air virsual ตรวจสอบคุณภาพอากาศในแต่ละวันภายในประเทศและนอกประเทศ นี้คือเครื่องมือที่เราจะสามารถรู้ข้อมูลสภาพอากาศด้วยตัวเราเองโดยไม่จำเป็นต้องพึ่งพาข้อมูลของรัฐบาล ซึ่งจะมาจากกรมควบคุมมลพิษอีกที เป็นอุปกรณ์ฟรีที่ภาคประชาชนทั่วโลกคิดค้นขึ้นมาเพื่อบอกว่าเรารู้อะไรบ้างและเราต้องยอมรับว่าเราเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างมลพิษ ตั้งแต่เราสตาร์ตรถแต่เราสามารถลดใช้สิ่งเหล่านี้เท่าที่จำเป็นดั้งนั้นแล้วสิ่งที่จะช่วยเราได้คือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเช่น เปลี่ยนจากรถยนต์มาเป็นจักรยาน หยุดการทิ้งขยะ ดร.สรณรัชฏ์ กาญจนวณิช กล่าวเน้นว่า“นอกจากนี้ยังต้องการแรงสนับสนุนจากภาครัฐ ที่ต้องใช้ความกล้าที่ต้องคัดแย้งกับคนจำนวนมาก”
