นักทัศนมาตรวิชาชีพ เตือนการวัดสายตาตัดแว่นใช้เพียงเครื่องวัดสายตาอัตโนมัติอาจได้ผลคลาดเคลื่อน ส่งผลเสียกับสายตาผู้สวมแว่นระยะยาว ร้านแว่นควรมีผู้เชี่ยวชาญด้านสายตาในการวัดสายตาประกอบแว่นและมีขั้นตอนที่ได้มาตรฐานทุกร้าน
ดร.สมยศ เพ็งทวี นักทัศนมาตรวิชาชีพ ประจำคลินิกทัศนมาตร ลอฟท์ ออพโตเมทรี เปิดเผยว่า การใช้เครื่องวัดสายตาเป็นเพียงค่าเริ่มต้นเท่านั้น ไม่สามารถประกอบแว่นได้อย่างสมบูรณ์ จะต้องเข้าสู่การวินิจฉัยซ้ำ เพราะเป็นเรื่องเฉพาะบุคคล และไม่สามารถใช้อุปกรณ์สำเร็จรูปได้กับทุกคน ซึ่งร้านวัดสายตาประกอบแว่นบางร้าน ใช้วิธีการวัดสายตาจากเครื่องวัดสายตาเพียงอย่างเดียว แล้วจ่ายเลนส์ ถึงแม้ระยะแรกจะมีความคมชัด แต่ในระยะยาว อาจส่งผลให้สายตาเสียมากขึ้น อีกทั้งแว่นตาไม่ใช่สินค้า แต่เป็นเครื่องมือทางการแพทย์ที่ใช้เฉพาะบุคคลนั้นไม่สามารถใช้ร่วมกันได้ ร้านตัดแว่นอย่ามองว่าคนไข้นั้นเป็นเหยื่อ ให้มองว่าตนเองกำลังดูแลคุณภาพชีวิตของลูกค้าอยู่
การวัดสายตาประกอบแว่นมีอยู่ 2 วิธี หลักๆ ในการใช้ตรวจวัดสายตาประกอบแว่นตามรูปแบบในคลินิกนักทัศนมาตร เพื่อให้ได้ค่าที่แม่นยำต่อบุคคลนั้น และสามารถใช้งานได้จริง
วิธีที่ 1 คือ การวัดโดยที่ Objective Test เป็นการวัดค่าออกมาโดยที่คนไข้ไม่ต้องมีส่วนรวม หมายถึง คนไข้ไม่ต้องพูด ไม่ต้องสื่อสาร ก็สามารถได้ค่านั้นมา อาจใช้การทำงานร่วมกับ Retinoscope คือกล้อง Retinoscope หลักการคือจะมีไฟฉายเข้าไปในรูม่านตา นักทัศนมาตรมีหน้าที่ในการอ่านไฟที่สะท้อนมาจากรูม่านตานั้นว่า มีค่า power หรือพบค่าสายตาสั้น สายตายาว สายตาเอียงเท่าใด โดยไม่ต้องถามคนไข้ สามารถตรวจได้ตั้งแต่เด็กแรกเกิด เด็กเล็ก หรือหากอยากรู้ว่าคนหมดสติที่นอนพูดจาไม่ได้ สายตาเท่าใด ก็สามารถดู Reflect ในรูม่านตาบุคคลนั้นได้ทันที อีกทั่งยังบ่งบอกว่าบุคคลนั้น เห็นหรือไม่เห็น เห็นชัดมาก เห็นชัดน้อย เห็นชัดปกติหรือไม่ ได้ด้วยการอ่านจากแสงที่ออกมาจากรูม่านตา
วิธีที่ 2 คือ Subjective Test เป็นการใช้วิธีที่ต้องการถามตอบ ตามรูปแบบการทำงานในคลินิก เวลาการตรวจสายตาประกอบแว่น จำเป็นต้องหาค่า final description จากคนไข้ ซึ่งการถามตอบถามอย่างเดียวแล้วจ่ายแว่นตาทันทีนั้นไม่สามารถทำได้ โดยต้องใช้กับเครื่องมือที่มีชุดเลนส์หลายชุด ในการที่จะหาค่า final description แล้วนำสู่การวินิจฉัยซ้ำตามรูปแบบคลินิกทัศนมาตรต่อไป และนำค่าที่ได้จากคนไข้ไปประกอบเลนส์สายตาให้แก่บุคคลนั้น
อย่างไรก็ตามจากข้อมูลสะท้อนของผู้ใช้แว่นสายตาระบุว่า มีร้านแว่นจำนวนไม่น้อยที่ให้วัดสายตาด้วยเครื่องวัดสายตาอัตโนมัติแล้วใช้ค่าดังกล่าวในการตัดแว่นเลย ซึ่งเมื่อสวมใส่ไประยะหนึ่งผู้ใช้ประสบปัญหาว่าแม้ใส่แว่นตาก็ยังมองได้ไม่ชัดเจน
นางสาวชลกานต์ กุมมาละ ผู้ที่มีปัญหาสุขภาพด้านสายตา กล่าวว่า ตนเคยมีประสบการณ์วัดสายตาประกอบแว่นตามร้านตามร้านทั่วไป เพราะคิดว่าร้านทุกร้านมีมาตรฐานเดียวกัน จึงไม่ได้เลือกร้านที่จะตัด ซึ่งขั้นตอนการตัดแว่นนั้น ใช้เพียงเครื่องวัดสายตาอัตโนมัติเท่านั้นในการวัดค่าสายตา และให้ลองใช้แว่นตัวทดสอบ เพื่อดูว่ามองเห็นชัดหรือไม่ จากนั้นนำค่าสายตาที่ได้ไปประกอบแว่นโดยทันที ซึ่งระยะเวลาการใช้งานใช้ได้เพียง 2-3 เดือนเท่านั้น ทั้งที่แว่นมีราคาที่ค่อนข้างสูง
“สายตาของตนนั้นสั้นลงมากหลังจากใส่แว่นที่ไม่ได้คุณภาพ หากใครต้องการตัดแว่น ตนแนะนำให้ตัดแว่นกับนักทัศนมาตรหรือผู้เชี่ยวชาญทางด้านสายตาเท่านั้น เพื่อให้ได้แว่นที่มีคุณภาพมาตรฐาน ไม่ทำให้สายตาแย่ลง และไม่สูญเงินเป็นจำนวนมากโดยเปล่าประโยชน์ ตอนนั้นเราเจอร้านไหนเราก็ไปตัดเลย แล้วคุณภาพแว่นที่ได้ก็ไม่ดีเท่าที่ควร ตอนแรกๆชัดนะ แต่ไม่ถึง 3 เดือนก็เบลอ จนถึงขั้นเวียนหัว ทั้งที่ราคาค่อนข้างแพง แล้วเครื่องที่เขาเอามาวัดให้เราก็เก่ามาก แบบมีสนิมเกาะ”
ดร.สมยศ อธิบายว่า มีผู้บริโภคจำนวนมากที่ไม่รู้เท่าทันเพราะไม่มีการให้ความรู้เกี่ยวกับการตัดแว่นสายตาเพื่อสวมใส่ ปัญหาเรื่องมาตรฐานและกระบวนการที่ต่างกันของแต่ละร้านจึงยังมีให้พบเจอ โดยเฉพาะการใช้โปรโมชั่นเรียกลูกค้า ด้วยราคาและความสะดวก ทั้งที่การตัดแว่นต้องใช้เวลาและกระบวนการที่ละเอียดรอบคอบเพื่อได้มาตรฐานกับสายตาของแต่ละคนที่แตกต่างกัน
“ร้านแว่นโดยส่วนใหญ่จะใช้โปรโมชั่นเพื่อเรียกลูกค้าให้เข้ามาใช้บริการ โดยไม่คำนึงถึงผลกระทบของลูกค้าว่าจะเป็นอย่างไร คำนึงเพียงแค่จำนวนเงินและจำนวนลูกค้าที่เข้ามาใช้บริการเท่านั้น เอาโปรโมชั่นมาลด 50% 60% แล้วพอลูกค้าใส่ไม่ได้ก็บอกหมดประกัน 7 วันแล้ว แล้วหาคนใหม่ เพราะประเทศไทยยังไม่มีมาตรฐานที่ชัดเจนในการตัดแว่น ซึ่งแท้จริงแล้วควรจะมีมาตรฐานที่ชัดเจนกว่านี้ และแนะนำว่าร้านตัดแว่นควรมีผู้เชี่ยวชาญด้านสายตาหรือนักทัศนมาตร ในการวัดสายตาประกอบแว่น พร้อมทั้งให้คำปรึกษาแก่บุคคลทั่วไปที่ต้องการตัดแว่น เพื่อสุขภาพสายตาของลูกค้าที่ดีขึ้นต่อไป”
