“หอมแดง” เป็นพืชสวนครัวที่อยู่คู่กับคนไทยมาช้านานและหาซื้อได้ง่ายตามท้องตลาด สามารถนำมาประกอบอาหารได้หลากหลายเมนู เป็นผักที่สามารถปลูกเพื่อรับประทานเองได้ที่บ้านแบบไม่ยาก
หอมแดงถือได้ว่าเป็นพืชผักที่นอกจากประกอบอาหารแล้วยังเป็นยาภายในตัวอีกด้วยแต่สำหรับการปลูกหอมแดงนั้น หลายคนยังมีภาพจำเกี่ยวกับการปลูกหอมแดงว่าจะต้องปลูกโดยใช้ดินเสมอไป ไม่ใช่เฉพาะหอมแดงเท่านั้นแต่รวมไปถึงภาพจำของในผักอื่นๆ ด้วยเช่นกัน โดยเฉพาะสำหรับผู้ที่มีความต้องการจะปลูกในคอนโด หอพัก หรือระเบียงบ้านเล็กๆ ไม่ได้ต้องการปลูกเป็นแปลงผัก จึงทำให้มีการคิดค้นและทดลองวิธีการปลูกผักโดยไม่ใช้ดินแต่ปลูกในวัสดุอย่างอื่นแทน เหมือนอย่างครอบครัวของ คุณกนิษฐา วังสำเภา ชื่อเล่นคุณ จิ๊บ ซึ่งประกอบอาชีพหลักมีตำแหน่งเป็น ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการพิเศษ โรงเรียนหนองทุ่มศรีสําราญวิทยา จังหวัดศรีสะเกษ เจ้าของเพจ “เกษตร at Home” เป็นอีกหนึ่งบุคคลที่นอกจากมีอาชีพหลักเป็นครูแล้วยังมีการทำเกษตรปลูกพืชผักสวนครัวไว้รับประทานเองที่บ้านเพื่อเป็นการลดต้นทุนค่าใช้จ่ายภายในบ้าน ปลูกได้จริงและค่อนข้างตอบโจทย์กับผู้ที่ต้องการจะปลูกผักไว้รับประทานเองเพื่อลดค้าใช้จ่ายในการซื้อผักตามท้องตลาดมาประกอบอาหารในแต่ละมื้อ
การปลูกหอมแดงไม่จำเป็นต้องใช้ดินเสมอไป แต่หอมแดงสามารถปลูกในวัสดุอย่างอื่นได้ อย่างเช่น ขวดพลาสติก แผงไข่ หรือปลูกในถุง ถือเป็นวิธีการลดขยะอีกวิธีหนึ่ง แทนที่จะนำเศษขยะเหล่านั้นไปทิ้งแต่เรากลับสามารถนำมาทำประโยชน์ต่อยอดได้อีกโดยการเป็นพื้นที่เพื่อลงหอมแดงไว้ปลูกได้!
คุณกนิษฐา เล่าให้ฟังว่า จุดเริ่มต้นมาจากความชอบส่วนตัวเป็นคนชอบปลูกพืชผักสวนครัวอยู่แล้วโดยที่บ้านจะมีแปลงไว้ปลูกเพื่อรับประทาน โดยส่วนตัวที่บ้านชอบทานไข่อยู่แล้วทำให้มีแผงไข่ค่อนข้างเยอะ ทำให้เกิดความคิดว่าแผงไข่นี้น่าจะทำประโยชน์อะไรได้บ้างทำให้เกิดความคิดที่อยากจะปลูกหอมในพื้นที่เล็กๆ และได้คำแนะนำจากพี่ที่รู้จักกันเพราะเรียนด้านเกษตรมาก่อนว่า ยังมีพืชอีกหลายชนิดที่สามารถปลูกได้โดยไม่ใช่ดิน หนึ่งในนั้นก็คือถาดไข่ เพราะถาดไข่จะเหมาะแก่การนำมาปลูกพืชที่ใช้พื้นที่ในการปลูกไม่เยอะ ระยะเวลาในการปลูกไม่นาน ตนจึงเริ่มทำการปลูกหอมในแผงไข่ แต่ไม่ใช่แค่หอมแดงเท่านั้นแต่ยังมีกระเทียมที่สามารถปลูกในแผงไข่ได้เช่นกัน
ในขั้นตอนของการปลูกหอมแดงในแผงไข่ คุณกนิษฐา บอกว่า เริ่มแรกจะทำการเลือกหอมก่อนหอมแดงที่เลือกมาจะต้องแก่จัดในพื้นที่ ที่ตอนอยู่คือจังหวัดศรีสะเกษ จะเด่นในเรื่องหอมแดงอยู่แล้วจึงไม่ยากต่อการหาชนิดหอมแดงที่ดีเพื่อมาปลูก จากนั้นเตรียมแผงไข่ประมาณ 5 ถาดขึ้นไป เพราะถ้าน้อยกว่านี้การอุ้มน้ำของถาดไข่จะน้อย พอได้แผงไข่แล้วให้นำมาใส่น้ำหรือแช่ไว้ก็ได้เพื่อให้น้ำซึมเข้าแผงไข่ให้เปียกจนถึงชุ่ม แล้วตามด้วยการเจาะรูไปที่แผงไข่ “เราจะต้องทำการเจาะรูเพื่อช่วยให้รากหอมแทงลงไปได้เป็นการเปิดทางกระตุ้นให้รากงอกเร็วขึ้น” คุณกนิษฐาบอก
ขั้นตอนต่อไปคือการนำหัวหอมที่เราเลือกแล้วมาปลอกเอาเปลือกที่แห้งด้านนอกออกจากนั้นใช้มีดตัดหัวออกนิดเดียวเพื่อกระตุ้นให้รากหอมแดงออก เมื่อเตรียมหอมเสร็จแล้วให้นำไปวางในแผงไข่ตามรูของแผงแต่ละแผง แผงไข่ 1 ถาด จะมีประมาณ 30 รู เราก็จะได้หอมทั้งหมด 30 ต้น
“จากนั้นจะต้องหมั่นดูแลเพราะต้นหอมจะชอบแดด กลางวันจะต้องนำไปวางตรงบริเวณที่มีแดด ส่วนตอนเย็นจะต้องหมั่นรดน้ำทุกวันให้ชุ่ม แต่ไม่ให้แฉะ ให้แค่พอชุ่ม ถ้ามีน้ำที่ขังอยู่ตรงรังไข่ที่เป็นร่องไข่เราก็ต้องเอาออกอย่าให้แช่หัวหอมเพราะจะทำให้หัวหอมเน่า แล้วก็นำไปผึ่งแดด 3-4 วัน สำหรับหอมจะใช้เวลาประมาณ 1 สัปดาห์ก็จะงอกแล้ว หลังจากนั้นเราจะต้องดูแลการเจริญเติบโตของหอมอีก 15-20 วัน ถึงจะนำไปประกอบอาหารได้ การปลูกหอมในแผงไข่จะไม่ต้องใส่ปุ๋ยเลยจะใช้แค่การรดน้ำอย่างเดียว เพราะแผงไข่มสารอาหารในตัวอยู่แล้ว” คุณกนิษฐาบอก
สำหรับต้นทุนในการปลูกหอมแดงในแผงไข่ไม่ได้เยอะอย่างที่ใครหลายคนคิด เพราะเราสามารถใช้หอมแดงที่มีติดครัวที่บ้านอยู่แล้วนำมาใช้ได้ ส่วนแผงไข่ก็สามารถนำถาดที่เหลือจากการซื้อไข่มารับประทาน มาใช้ได้เช่นกัน เพราะการปลูกผักเพื่อรับประทานเองในสวนผักเล็กๆ ของแต่ละบ้าน โดยเฉพาะปลูกผักที่เราเองชอบรับประทานเป็นประจำ เช่น กะเพรา โหรพา แมงลัก กระเทียม ผักกาด ถั่ว จะทำให้ประหยัดค่าใช่จ่ายภายในบ้านไปได้เยอะ อีกทั้งยังได้เรียนรู้วิธีการปลูกผักด้วยตัวเองอีกด้วย
การปลูกพืชผักสวนครัวที่บ้านปัญหาที่พบบ่อยส่วนใหญ่จะเป็นพื้นที่บริเวนบ้านมีต้นไม้ใหญ่บดบังแสงแดดและอีกปัญหาคือเรื่องดินที่บ้านเค็มและมีเชื้อราเวลาปลูกผักเลยจะทำให้เหี่ยวและตายจึงต้องแก้ปัญหาโดยการขุดดินขึ้นมาตากแดดหลายรอบ และย้ายที่ในการปลูกเพื่อไม่ให้พืชเป็นเชื้อรา
การทำเกษตรเป็นอีกความสุขหนึ่งสำหรับเกษตรกรและผู้ที่ชอบทำสวนเล็กๆ หรือทำเกษตรที่บ้านเพราะมันคือสิ่งก่อให้เกิดความสุขต่อตัวผู้ปลูกที่ได้เห็นผลิตผลที่ปลูกเองนั้นเจริญงอกงามออกผลออกดอก หรือในบางกลุ่มสามารถสร้างรายได้เป็นกอบเป็นกำ ถือเป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์มากที่สุด การปลูกผักยังเป็นการพักผ่อนอีกรูปแบบหนึ่ง และยังช่วยลดค่าใช้จ่ายในแต่ละวันได้ จากที่ใครหลายคนจะต้องซื้อผักมาทำอาหารทุกวัน ก็จะเปลี่ยนเป็นสามารถนำผักที่ปลูกเองมาแทนได้และที่สำคัญเป็นผักที่ปลูกเองจะสะอาดไร้สารพิษ ทำให้รับประทานได้อย่างมั่นใจ เพราะเราคือผู้ปลูกเอง
